-
1 төтен очыру
кури́ть -
2 төтен
сущ.1)а) дым, дымо́к; чад || дымово́йтәмәке төтене — таба́чный дым
төтен торбасы — дымохо́д;
б) дымо-төтен юллыгы — дымохо́д
төтен йоткыч — дымопоглоти́тель
2) перен.; разг.а) интригу́ющая весть, осужде́ние, спле́тни; пересу́дытөтен тарату — распространя́ть спле́тни (о ком-л.)
б) осужда́ющий намёкэт күзе төтен белмәс — (посл.) бессты́жих глаз и дым неймёт (букв. соба́чий глаз не чу́вствует ды́ма)
3) ист. "дым", двор, тя́гло ( единица счёта податного населения во многих древних государствах)төтен башыннан — поды́мно, подво́рно; поды́мный, подво́рный
йөз егерме төтен — сто два́дцать податны́х дворо́в
•- төтен чыгару
- төтен салу
- төтен салымы
- төтен налогы••төтен булып очу — исче́знуть, рассе́яться ( словно дым)
төтен җибәрү — пусти́ть пыль (дым) в глаза́
төтен тавы — возду́шный за́мок (невозможные, неосуществимые обещания, планы, мечты и т. п.)
төтен чыкканчы — прост. до упа́ду ( о пляске), до кро́ви и́з носу ( о работе), до бе́лой горя́чки ( о пьянстве)
төтене йөри — понима́ет толк (в чём-л.), смы́слит
төтене кыек — врёт, привира́ет, пыта́ется обма́нывать
төтене туры (чыга, йөри) — говори́т ве́рно, пра́вильно, и́скренне, не врёт
- төтен чигүтөтеннән котылып, утка төшү — из огня́ да в по́лымя
- төтен чыга
- төтен генә чыга -
3 морҗа
сущ.1) труба́паровоз морҗасы төтенли — труба́ парово́за дыми́т
бай кешенең морҗасы кыек булса да, төтене туры чыга — (посл.) у бога́того пусть труба́ и крива́, но дым поднима́ется пря́мо (бога́тый всегда́ прав)
2) диал. печьморҗа акшарлау — побели́ть (бели́ть) печь
•- морҗа тазартучы
- морҗа чистартучы••морҗадан очу — обанкро́титься; вы́лететь в трубу́
морҗадан төтен чыгару — жить, пожива́ть как все; дыша́ть, быть живы́м; существова́ть
См. также в других словарях:
уйнау — 1. Шаяру, күңел ачу. Спортның бер төре булган нин. б. уен белән вакыт үткәрү, ял итү. Уен өчен берәр нәрсәдән файдалану, хәрәкәт ясау ферзь белән уйнау 2. Нин. б. әйберне үзе дә сизмичә бернинди максатсыз әйләндерү, хәрәкәтләндерү, кирәкмәгән эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ыргыту — 1. Кулдагы әйберне куәт белән очыру, ату, ташлау. Югарыдан түбәнгә ташлау. Түбәннән югарыга атып бәрү, чөю 2. Берәр нәрсәне кирәксез дип яки башка сәбәп максат белән кая да булса ташлау, атып бәрү. Тәртип белән урнаштырмау, куймау, ничек эләкте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге